PHP’de string veri tipi, karakter olarak atanan değerlere işaret eden veri tipidir. Tek tırnak veya çift tırnak içerisinde tutulan tüm veriler string tipinde oluşturulmaktadır.
Bu yazımızda PHP programlama dilinde string ifadesinin ne olduğunu, string ifadesinin PHP’de nasıl kullanıldığını ve örneklerini ele alacağız.
PHP’de String Nedir?
PHP ve diğer tüm programlama dillerinde string veri tipindeki değişkenler karakter veriler olup çift tırnak ya da tek tırnak içerisine alınarak değerleri atanır.
Tırnaklar unutulduğunda ya da yanlış, eksik olarak belirtildiğinde ise hata mesajlarıyla karşılaşılabilir. Değişkene tırnak içerisinde rakam göndermek string ifadeyi oluştururken tırnaksız göndermek integer yani tam sayı değeri oluşturmaktadır.
PHP String Değişken Tanımlama
PHP’de değişkenler $ ile başlar ve değişken veri tipi özel olarak belirtilmez. Değişkene atanan değerin türüne göre anlık olarak değişken tipi algılanır. PHP string değişken tanımlama örneği aşağıdaki gibidir:
<?php
$degisken1 = "string tanımlama";
$degisken2 = 'string deneme';
echo $degisken1;
?>
Programın çıktısı aşağıdaki gibidir.
Çıktı: string tanımlama
Tanımlamada görüldüğü üzere PHP’de string ifadeler için çift tırnak ve tek tırnak kullanılmaktadır. Ancak bazı ifadeler için tek tırnak kullanımı hataya sebep olabilir. Tek tırnak kullanımının nasıl bir sorun oluşturabileceğine aşağıda değindik.
<?php
$durum = 'İstanbul'da hava çok yağmurlu'
?>
Özel kelimeleri ayırmak için kullanılan tek tırnak ifadesi değişken tanımlama sırasında sorun oluşturabilir. Bu tür durumlarda çift tırnak kullanımı tercih edilmelidir. Düzeltmek için aynı stringi çift tırnak ile tanımlayalım.
Örnek 2:
<?php
$durum = "İstanbul'da hava çok yağmurlu"
?>
PHP String Fonksiyonları – İşlemleri
Programlama dillerinde özellikle de string ifadelerde bazı sonuçların alınması için hazır fonksiyonlar kullanılmaktadır. En çok işinize yarayabilecek string fonksiyon ve işlemlerini listeledik:
String Uzunluğu Bulma – strlen()
PHP’de strlen fonksiyonu ile string ifadenin uzunluğuna ulaşabiliriz.
Kullanım : strlen($metin)
<?php
$ifade="deneme ";
$uzunluk=strlen($ifade);
echo "$ifade cümlesinin uzunluğu = $uzunluk"; // Ekrana deneme cümlesinin uzunluğu 7 ifadesi yazar.
?>Örnekte yer verilen $ifade değişkenine deneme atanmış ve sonuna bir boşluk bırakılmıştır. Strlen fonksiyonu cümlenin, kelimenin veya ifadenin uzunluğunu alırken boşlukları da hesaba katar.
String Bölme – explode()
PHP’de explode fonksiyonu ile birlikte verilen metnin belirtilen ayırıcı karaktere göre parçalanması ve dizi olarak gönderilmesi sağlanır.
Explode fonksiyonunun kullanımı örneği aşağıdaki gibidir:
Kullanım : explode($ayirici, $metin)
<?php
$metin="PHP programlama dilinde string fonksiyonlarını öğreniyorum";
$dizi=explode(" ",$metin); // $metin ifadesi boşluklara göre bölünecektir.
print_r($dizi); // $metin ifadesindeki her kelime dizide bir değer olacaktır
?>Örneğin çıktısı ise aşağıdaki gibidir:
Array
(
[0] => PHP
[1] => programlama
[2] => dilinde
[3] => string
[4] => fonksiyonlarını
[5] => öğreniyorum
)
Görüldüğü üzere $metin değişkenine atanan her bir kelime dizi elemanı olarak atanmış ve ekrana yazdırılmıştır.
Örnek 2:
<?php
$metin=" Aralık,Ocak,Şubat - Mart, Nisan, Mayıs - Haziran,Temmuz,Ağustos - Eylül,Ekim,Kasım";
$dizi=explode("-",$metin); // $metin ifadesi boşluklara göre bölünecektir.
print_r($dizi); // $metin ifadesindeki her kelime dizide bir değer olacaktır
?>Çıktı :
Array
(
[0] => Aralık,Ocak,Şubat
[1] => Mart, Nisan, Mayıs
[2] => Haziran,Temmuz,Ağustos
[3] => Eylül,Ekim,Kasım
)
İkinci örnekte ifadeler “-” işaretine göre ayrılmaktadır. Explode fonksiyonu çok işlevsel fonksiyonlardan biridir. Boşluğa göre metinde kaç kelime olduğuna, gruplarken gruplarda kaç verinin olduğu gibi detaylara ulaşmak bu fonksiyon sayesinde ulaşılabilir verilerdir.
Explode fonksiyonuyla birlikte bir cümlede geçen kelime sayısını öğrenebiliriz.
Örnek 3:
<?php
$ifade="Bugün PHP'de string fonksiyonlarını öğreniyorum";
$kelimeler=explode(" ",$ifade);
$kelime_sayisi=count($kelimeler);
print_r($kelimeler);
echo "Kelime sayısı: $kelime_sayisi ";
?>
Örneğin çıktısı :
Array
(
[0] => Bugün
[1] => PHP’de
[2] => string
[3] => fonksiyonlarını
[4] => öğreniyorum
)
Kelime sayısı: 5
Dizideki(Array) İfadeleri Birleştirme
Implode fonksiyonu explode fonksiyonunun tersi şeklinde kullanılır. PHP’de bir dizi içerisine atılan kelimeler verilen ayırıcı karaktere göre Implode fonksiyonu ile birleştirilir.
Kullanım : implode($ayirici, $metin)
<?php
$kelimeler=array("Bugün","PHP'de","string","fonksiyon","yapılarını","öğreniyorum");
$cumle=implode(" ",$kelimeler);
echo $cumle;
?>Çıktı : Bugün PHP’de string fonksiyon yapılarını öğreniyorum
<?php
$mevsimler=array("İlkbahar", "Yaz", "Sonbahar", "Kış");
$metin=implode("-",$mevsimler);
echo $metin;
?>
Çıktı : İlkbahar-Yaz-Sonbahar-Kış
Stringin Belirtilen Sayı Kadar Gruplara Bölünmesi – str_split()
str_split fonksiyonu verilen metnin belirtilen sayı kadar karakter gruplarına böler ve diziye dönüştürerek ekrana yazdırır. Sayı belirtilmezse metin harf harf bölünür ve diziye aktarılır.
Kullanım: str_split($metin, $sayi)
Örnek 1: IBAN numarasını dörderli gruplara bölerek yazdırmak
<?php
$iban="TR123456789012345678901234";
$grup=str_split($iban, 4);
foreach($grup as $ifade)
echo $ifade," ";
?>
Çıktı : TR12 3456 7890 1234 5678 9012 34
Aynı örneğin sayı belirtilmeden çıktı alınacak hali ise aşağıdaki gibidir:
<?php
$iban="TR123456789012345678901234";
$grup=str_split($iban);
foreach($grup as $ifade)
echo $ifade," ";
?>
Çıktı: T R 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4
Sayı belirtilmediğinde ifade karakter bölünerek, tek tek ele alınmaktadır.
Foreach kullanımı ve PHP’de döngüler konusunu daha iyi anlamak için bu yazıyı inceleyebilirsiniz.
String Boşlukları Silme – trim()
ltrim, Rtrim ve trim fonksiyonları PHP’de verilen metnin sırasıyla solundaki, sağındaki ve her iki tarafındaki boşlukların temizlenmesini sağlayan fonksiyonlardır.
Kullanım: ltrim($metin), rtrim($metin), trim($metin)
<?php
$metin1 = " PHP fonksiyon";
$metin2 = "PHP Fonksion ";
$metin3 = " PHP Fonksiyon ";
$sol = ltrim($metin1);
echo $sol;
$sag = rtrim($metin2);
echo $sag;
$bosluk = trim($metin3);
echo $bosluk;
?>
$sol, $sag ve $bosluk değişkenleri ayrı ayrı olarak düşünüldüğünde hepsi ekrana boşluklar olmadan PHP fonksiyon yazdıracaktır.
String İlk – Son Karakter Bulma – substr() kullanımı
PHP’de ve diğer programlama dillerinde string bazında en çok tercih edilen fonksiyonlardan biri substr fonksiyonudur. Bu fonksiyon verilen ifadenin başlangıç noktası ve istenilen uzunluk belirtilerek sadece o kısımdaki ifadeyi ekrana bastırmak için kullanılmaktadır.
Kullanım: substr($metin, başlangıç, uzunluk)
<?php
$metin="Bugün günlerden pazar ve ben PHP'de string fonksiyonlarını öğreniyorum.";
$parca1=substr($metin,0,6);
$parca2 = substr($metin, 18, 5);
echo $parca1," ",$parca2;
?>Çıktı : Bugün pazar
Örnekte verilen metinden iki kelimeyi alarak ekrana yazdırmak istediğimizde hangi indisten başlayarak kaç karakter alacağımızı belirtmek durumundayız. Örnekte iki farklı parça alınmış ve “Bugün pazar” deyimi ekrana bastırılmıştır.
Örnek 2: Verilen dosya adının türünü bulan program
<?php
$dosyaadi="phpDosyasi.png";
$uzunluk=strlen($dosyaadi);
$uzanti=substr($dosyaadi,$uzunluk-3,3);
echo $uzanti;
?>Çıktı : png
Örnekte strlen fonksiyonu ile dosya adının uzunluğu alınmış ve substr fonksiyonu ile de uzantının isimden ayrı tutularak ekrana bastırılmıştır.
Örnek 3: String ifadenin ilk karakterini bulmak
<?php
$metin = "Metnin ilk karakterini bulacağız";
$sonuc = substr($metin, 0, 1);
echo $sonuc;
?>Çıktı : M
Metnin ilk karakterini bulmak için ilk indisten, yani 0’dan başlayarak 1 karakter gitmek gerekir.
Örnek 4: String ifadenin son karakterini bulmak
<?php
$metin = "Metnin son karakterini bulacağız";
$sonuc = substr($metin, -1);
echo $sonuc;
?>
Çıktı: z
Metnin son karakterini bulmak için yine substr fonksiyonu kullanılabilir. Bu sefer sondan ilerleneceği için -1 parametresi kullanılır. Son 2 karakteri bulmamız gerekseydi -2 yazabilirdik.
PHP’de Stringin Bir Bölümünü Değiştirme – str_replace()
PHP’de string olarak verilen metindeki ifadelerde kaynak ifadenin hedef ifadeyle değiştirilmesi için str_replace fonksiyonu kullanılır.
Kullanım : str_replace($kaynak, $hedef, $metin)
<?php
$metin = "JAVA fonksiyon kullanımı";
$metin2 = str_replace("JAVA", "PHP", $metin);
echo $metin2;
?>Çıktı : PHP fonksiyon kullanımı
Metin ifadesinde yer alan JAVA yerine PHP yazmak için str_replace fonksiyonu kullanılmıştır.
Stringi Büyük, Küçük Harf Fonksiyonları
- String olarak verilen ve içerisinde büyük harfleri de kapsayan metnin her karakterini küçük harfe dönüştürmek için strtlower fonksiyonu kullanılır.
- String olarak verilen ve içerisinde küçük harfleri de kapsayan metnin her karakterini büyük harfe dönüştürmek için strtoupper fonksiyonu kullanılır.
- PHP’de string olarak verilen metnin sadece ilk karakterini büyütmek için ucfirst fonksiyonu kullanılır.
- PHP’de string olarak verilen metne ait tüm kelimelerinin ilk harfini büyütmek için ucwords fonksiyonu kullanılır.
Bir örnek içinde bu 4 fonksiyonu da kullanalım.
<?php
$metin1="PHP KURSU";
echo strtolower($metin1);
$metin2="php kursu";
echo strtoupper($metin2);
$metin3="php kursu";
echo ucfirst($metin3);
$metin4="php kursu";
echo ucwords($metin);
?>
Çıktı:
php kursu
PHP KURSU
Php kursu
Php Kursu
PHP’de en çok kullanılan string fonksiyonları bunlardır. Daha birçok fonksiyonun kullanıldığı PHP programlama dilinde uzun uzun kodlar yazarak çözüme ulaşmak yerine zamandan tasarruf sağlamak ve programı yormadan, kısa kodlarla çözüme ulaşmak amacıyla string fonksiyonları işlevseldir.
PHP’de Stringler Hakkında Kısa Kısa Bilgiler
Programlama dillerinin tümünde olduğu gibi PHP programlama dilinde de string veri tipine fazlasıyla ihtiyaç vardır. String veri tipi ile karakterlerin tanımlanması, kullanılması sağlanabilir.
Yazımızın genelinde vurguladığımız string fonksiyonları ise string ifadelerde uzun uzun kodlar yazmak yerine tek bir satırda işlemi kolayca çözmek amacıyla kullanılmaktadır.
Özellikle de çok büyük uygulamalarda anlık olarak çözüm üretilmesi gerektiğinde string fonksiyonlarını kullanmak geliştiriciler için de zaman tasarrufu sağlayacaktır.
Yazımızın genelinde PHP’de string veri tipinin nasıl tanımlandığına, ne için kullanıldığına ve en çok tercih edilen string fonksiyonlarının neler olduğuna değindik.
