PHP’de belirli iş parçacıklarının gerçekleştirilmesi bazı durumlarda koşullara bağlı olarak ele alınabilir. Bu anlamda kontrol yapısı olarak kullanılan en yaygın yapı if else yapısıdır.
PHP programlama dili diğer programlama dillerinde olduğu gibi if else kontrol yapısını desteklemekte ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılmaktadır. Basit algoritmalar gerçekleştirirken, web siteleri tasarlarken ya da web API yazarken de yine if else yapılarına fazlasıyla ihtiyaç duyulmaktadır.
PHP’de If Else ile Neler Yapılabilir?
Yazılım sistemlerinde koşullara bağlı olarak çalışan yapılara örnek olarak kullanıcı rolüne göre sayfaların yetkilendirilmesi, bir işlemin yapılabilmesi için kullanıcının yaşının belli aralıklarda olması veya bir uygulamada kullanıcının profilini görüntülenmesinin sadece takibe bağlı olarak gerçekleştirilmesi verilebilir.
Günlük olarak kullanılan uygulamalarda belirli işlevlerin gerçekleştirilmesi koşullara bağlıdır. Bu yazımızda PHP programlama dilinde if else yapısının nasıl kullanıldığını örneklerle açıklamaya çalışacağız.
PHP If Else Kullanımının Amacı Nedir?
If else yapısının amacı programlama dilinde koşulların ifade edilmesi ve işlemlerin belirlenen koşullara göre ele alınmasıdır. If else yapıları ile birlikte işlemlerin yapılabilmesinin bir sınırı belirlenmekte ve o sınırlar içerisinde işlemlerin yapılmasına izin verilmektedir. Küçük ya da büyük projeler fark etmeksizin tüm projelerde if else kontrol yapıları kullanılır.
PHP If Else Kullanımı
PHP if else kullanım yapısı genel olarak aşağıdaki gibidir:
<?php
if($deger)
{
//değer şartının karşılanması durumunda çalışması gereken kodlar
}
else
{
//değer şartı karşılanmadığında çalışmesı gereken kodlar
}
?>
Bu kısımda if ve else ele alınmıştır. If bloğu şartın doğru olması durumunda çalışması gereken komutlar olup else bloğu ise if şartının tersi durumunda, yani şartın karşılanmadığı durumunda çalıştırılan komutlardır.
Else yapısı isteğe bağlı olarak yapılmaktadır. Bazı durumlarda else yapısına ihtiyaç duyulmadan da koşullar tamamen if yapısına bağlı olduğu sürece çalıştırılabilir. Bunun için örnek kod bloğu ise aşağıdaki gibidir:
<?php
if($deger)
{
//değer şartının karşılanması durumunda çalışması gereken kodlar
}
if($deger2)
{
//deger2 şartının karşılanması durumunda çalışması gereken kodlar
}
if($deger3)
{
//deger3 şartının karşılanması durumunda çalışması gereken kodlar
}
?>
Hiç else yapısına ihtiyaç duymadan değerlerin tamamen if yapıları içerisinde şarta bağlı olarak çalıştırılması bu şekildedir.
PHP If Else Kod Örnekleri
PHP’de if else yapısı ile ilgili birkaç örnek verelim.
<?php
$sayi1 = 15;
$sayi2 = 20;
if($sayi1>$sayi2)
{
echo "Sayı1 değeri daha büyüktür.";
}
else
{
echo "Sayı2 değeri daha büyüktür."; // Program çalıştığında ekrana yazacak olan değerdir, çünkü if bloğundaki şart istenen değeri karşılamıyor.
}
?>
Örnek 2: Arabanın hız değerine göre hızlı mı yoksa yavaş mı olduğunu söyleyen program yazalım
<?php
$hiz = 80;
if($hiz<100)
{
echo "Araba normal hıza sahip"; //Program çalıştığında ekrana yazılacak değerdir.
}
else
{
echo "Araba normal hız değerlerinin üzerinde";
}
?>
PHP İç İçe Ef Else Yapısı Örneği
Örnek 3: Asker alımı için cinsiyet ve yaş kontrolünü yapan programı yazalım
<?php
$cinsiyet = "erkek";
$yas = 22;
if($cinsiyet == "erkek")
{
if($yas>18)
{
echo "Askere gitmek için tüm şartlar hazır"; //Program çalıştığında ekrana yazdırılacak değer
}
else
{
echo "Askerlik için yaşınız tutmuyor";
}
}
else
{
echo "Kızlar için zorunlu askerlik yoktur.";
}
?>
Örnek 3’te iç içe if yapısına değindik. Bu kısımda ilk olarak cinsiyetin erkek mi olduğu kontrol edilmektedir. Cinsiyet değeri erkek ise yaş kontrolüne bakılmaktadır.
PHP Döngü İçinde If Else Kod Örneği
Karar yapıları döngü yapılarının içerisinde de kullanılabilir.
Örnek 4: 1’den 150’ye kadar olan sayılardan sadece 2’ye tam olarak bölünenlerin ekrana yazdırılması
<?php
for($i=1;$i<150;$i++)
{
if($i%2==0)
{
echo $i." ";
}
}
?>
PHP döngüler rehberimizden döngü yapılarının PHP’de nasıl çalıştığına ve döngü yapılarını içeren kod örneklerine erişebilirsiniz.
PHP If – Else If – Else Kullanımı
Programlamada şartlar bir kritere bağlı kalmayabilir. Artırılabilir olan şartların yazılması için if – else if – else yapısı kullanılabilir. İf – Else İf – Else yapısının PHP’de kullanımı aşağıdaki gibidir:
<?php
if($deger1)
{
//deger1 doğru ise çalışacak kodlar
}
else if($deger2)
{
//deger2 doğru ise çalışacak kodlar
}
else if($deger3)
{
//deger3 doğru ise çalışacak kodlar
}
else
{
//tüm değerler yanlış ise çalışacak kodlar
}
?>
If – Else If – Else yapısının kullanımı ele alındığında şartların hepsinin else if ile genişletilebileceği görülmektedir. Her ne kadar programın çalışmasının sonucunda doğru değeri verse de kod kalabalığının önüne geçmek ve daha okunabilir kod yazmak için çok gerekli olmadıkça bu yapıyı kullanmanıza gerek yoktur.
Şartların sadece if blokları içerisinde yazılması çoğu durumda yeterli olacaktır. İf – Else İf – Else yapısı için örnekler aşağıdaki gibidir:
<?php
$programlamaDili = array("PHP", "Java", "C#", "Python");
$deger = true;
if (in_array("PHP", $programlamaDili))
{
echo "PHP -".$deger; //Ekrana yazdırılacak değer.
}
else if(in_array("C#", $programlamaDili))
{
echo "Python -".$deger; // Dizi içerisinde PHP olmasaydı ekrana yazdırılacak değer
}
else
{
global $deger;
$deger = false;
echo $deger; //Dizi içerisinde Php veya Python olmasaydı ekrana yazdırılacak değer
}
?>If yapıları döngülerde olduğu gibi diziler içerisinde de kullanılabilir. Bu örnekte in_array ifadesi gönderilen değerin tanımlanan dizi içerisinde olup olmadığını kontrol eden bir ifadedir. Bu ifade if içerisinde kontrol edilmektedir.
Örnek 2: Fonksiyona gönderilen aracın tipine göre hız değerlerinin ölçümünün yapılması
<?php
function yazdir($deger)
{
$hiz = 200;
switch($deger)
{
case 'Araba':
if($hiz >100)
{
echo $deger. " için hız değeri çok yüksek";
}
else if($hiz == 100)
{
echo $deger. " için hız değeri normal";
}
else
{
echo $deger. " için hız değeri normalin altında";
}
break;
case 'Uçak' :
if($hiz >200)
{
echo $deger. " için hız değeri normal";
}
else if($hiz == 200)
{
echo $deger. " için hız değeri düşük";
}
else
{
echo $deger. " için hız değeri çok düşük";
}
break;
}
}
yazdir('Uçak'); // Çıktı olarak "Uçak için hız değeri düşük" yazacaktır.
yazdir('Araba'); // Çıktı olarak "Araba için hız değeri çok yüksek" yazacaktır.
?>
Bu örnekle birlikte PHP’de fonksiyon içerisinde switch case yapısı ile if yapısının iç içe kullanılabileceğini de gördük. Daha kompleks yapıların bu tür iç içe yapılarla kullanılarak ilgili sonuca daha hızlı ve efektif biçimde ulaşılması mümkün hale gelir.
PHP If Else Kodları Tek Satırda Nasıl Kullanılır?
Program yazarken geliştiricilerin dikkat ettiği hususlardan biri de az kodla çok işi çözmektir. Uzun uzun kodlar yazmak çoğu zaman kod kalitesini düşüren en büyük sebeplerden biridir.
Bir iş veya problem daha az satırla çözülebiliyorsa o yöntemi uygulamakta yarar vardır. Daha okunaklı ve sade kodların yazılması programın çalışma hızını da olumlu yönde etkileyecektir. If else kodları da yine daha kısa ve hatta tek satırda yazılması mümkün olan bloklardır. If else kodları tek satırda aşağıdaki gibi kullanılır.
<?php
$sayi = 10;
$sonuc = $sayi > 100 ? "sayı 100'den büyük" : "sayı 100'den küçük";
echo $sonuc;
?>
Örnek 1’in açıkladığımız formatta if -else yapısı ile yazılışı aşağıdaki gibidir. If else yapısını tek satırda kullanmak kodun çok daha az yer kaplamasını sağlar.
<?php
$sayi = 10;
$sonuc = "sonuç";
if($sayi>100)
{
$sonuc = "sayı 100'den büyük";
}
else
{
$sonuc = "sayı 100'den küçük";
}
echo $sonuc;
?>
Örnek 2: Random olarak üretilen sayının 120’den büyük olup olmadığını tek satır if içerisinde veren program
<?php
$sayi = rand(100,300);
$sonuc = $sayi>120 ? "Sayı 120'den büyük" : "Sayı 120'den küçük";
echo $sayi;
echo $sonuc;
?>
Görüldüğü üzere tek satır if ile örnekler daha kısa biçimde çözüme kavuşturulmaktadır. Kod kalabalığının önüne geçilmesi ve kod kalitesinin artırılması için tek satır if yapıları önerilir.
And Or Not Operatörleriyle If Else Kullanımı
PHP’de if else yapısının kullanılmasında şartların daha kolay ve kod yapısının uzatılmadan yapılması için And, Or ve Not ifadelerine yer verilmektedir. İf yapısında şarta göre işlemlerin and, or ve not yapısı etrafında daha az kod ile çözülmesi mümkündür.
- And yapısı programlamada && işaretiyle gerçekleştirilmektedir. && ifadesiyle birlikte verilen tüm şartların koşulu sağlaması gerekir. Aksi taktirde sonuç yanlış olarak geri döner.
- Or yapısı programlamada || işaretiyle gerçekleştirilmektedir. || ifadesiyle birlikte verilen şartlardan herhangi birinin karşılanması şartı karşılayacaktır. Hiçbirinin karşılamaması sonucu geriye yanlış değer dönecektir.
- Not için ise != ifadesi kullanılır.
<?php
function giris($kullaniciAdi, $sifre)
{
if($kullaniciAdi == "kod10" && $sifre =="123456")
{
echo "Bilgiler doğru";
}
else if($kullaniciAdi != "kod10" && $sifre =="123456")
{
echo "Kullanıcı adınız yanlış";
}
else if($kullaniciAdi == "kod10" && $sifre !="123456")
{
echo "şifreniz yanlış";
}
else if($kullaniciAdi != "kod10" || $sifre !="123456")
{
echo "kullanıcı adı veya şifre yanlış";
}
}
giris("kod20", "12345"); // Program çalıştırıldığında "kullanıcı adı veya şifre yanlış" mesajı ekrana yazdırılacaktır.
PHP If Else Yapısı Genel Bilgier
PHP’de if else yapısının nasıl kullanılacağına dair genel bilgiler bu şekildedir.
İç içe if else yapısına, tek satırda if yapısının nasıl kurulduğuna, döngü ve dizi içerisinde if yapısının nasıl kurulduğuna ve if yapısındaki operatörlerin hangilerinin olduğuna yer verdiğimiz yazıda her konu için örnek sayısı arttırılabilir.
Karar yapılarından biri olan switch case yapısı da yine if yapısıyla iç içe kullanılabilir bir yapı olup ihtiyaç duyulduğunda ele alınabilir.
PHP programlama dilinden bağımsız olarak yazılımla uğraşırken daha az kodla daha fazla işin çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Özellikle de çok fazla şartı içeren şartlı ifadelerin yazılırken else yapısından ziyade if blokları içerisinde koşulların operatörler kullanılarak çözülmesi önerilir.
