Python Değişken Tanımlama: Kurallar ve Veri Türleri

Python ile kodlama yaparken bilmeniz gereken en temel konulardan biri değişkenlerdir. En basit programlamadan en kompleks kod yazımına kadar tüm yazılım projelerinizde birçok değişkeni tanımlamanız gerekir.

Bu yazımızda öncelikle değişken tanımlama adımını açıklayıp ardından bazı örnekler vererek değişkenleri nasıl kullanabileceğinizi anlatacağız.

Python ile Değişken Nasıl Tanımlanır?

Python değişken tanımlama için yeni bir satırda sonradan kodunuzun okunaklı olması adına anlamlı ve anlaşılabilir şekilde isimlendirdiğiniz metni bir değerle eşitlersiniz. Bu işleme Python’da değişken tanımlama denir.

Python Değişken tanımlama konusunda belli kurallar bulunur:

• Değişken adı harf ya da alt çizgi ile başlamak zorundadır.
• Değişken ismi sayıyla başlayamaz.
• Değişken adı Türkçe karakter içerebilir.
• Değişken adı harf, rakam ya da alt çizgi içerebilir. Farklı bir özel karakterler içeremez.
• Değişken isimleri büyük harf ve küçük harfe duyarlıdır.

Python Değişken İsimlendirme Örnekleri

Değişken tanımlama sırasında dikkat etmeniz gerekenlere göre doğru ve yanlış değişken isimlendirme örnekleri verdik.

#Doğru Değişken İsimleri
Sonuc = 12 
#sonuc değişkeni ile Sonuc değişkeni farklıdır.
sonuc2 = 12
_sonuc_nedir = 12
sonuc123 = 12
Sonuç = 12

#Hatalı Değişken İsimleri
1.sonuc = 12
sonuc-burada = 12
Sonuc! = 12
.sonuc = 12

Python Değişken Kod Örnekleri

Python ile değişkenleri nasıl isimlendirebileceğinizden bahsettik. Şimdi Python’da değişken değerleri oluşturup bunları ekrana yazdıralım.

baba_adi = "Mehmet"
anne_adi = "Ayşe"
yas = 35
kardes_isimleri = ["Fatma", "Can", "Ali"]

print(baba_adi)
print(anne_adi)
print(yas)
print(kardes_isimleri)

Yukarıdaki örneğimizde 3 farklı değişken tipi gördük. (String, Integer ve List)

Python Değişken Tipleri

Python ile değişken tanımlarken veri tipini önceden belirtmeniz gerekmez. Python girdiğiniz değere göre veri tipini otomatik olarak atar. En çok kullanılan veri tipleri aşağıdadır.

• String
• List
• Integer(int)
• Float
• Dictionary

Kısaca bu veri tiplerini açıklamak gerekirse String metin/dize veri tipini ifade eder. List liste tipini ifade eder. Int tam sayı değerlerine karşılık gelir. Float ondalık sayıları gösterir. Dictionary ise sözlük veri tipidir.

String veri tipini tanımlamak için metninizi çift tırnak(“) ya da tek tırnak(‘) arasına alarak yazmanız gerekir. Sayıları tırnak içine almadan yazmalısınız. Eğer sayıları tırnak içinde yazarsanız onlar da dize yani string olarak değerlendirilir.

Python Değişken Tipi Öğrenme – type() fonksiyonu

Python programlama dilinde değişken veri tipi kontrolü için kullanılan fonksiyon type()’dır. Bu fonksiyon ile değişkenizin tipini tespit edebilirsiniz.

Yukarıdaki örneğimizi type() fonksiyonunu da kullanarak tekrar yaratalım. Bu sefer değişkenleri değil değişken tiplerini ekrana yazdıralım.

baba_adi = "Mehmet"
anne_adi = "Ayşe"
yas = 35
kardes_isimleri = ["Fatma", "Can", "Ali"]

print(type(baba_adi))  
#String çıktısı verecektir.
print(type(anne_adi))  
#String çıktısı verecektir.
print(type(yas)) 
#Int çıktısı verecektir.
print(type(kardes_isimleri)) 
#List çıktısı verecektir.

Peki bu fonksiyon ne işimize yarayacak zaten tipleri biliyorduk diyorsanız bu kadar basit düzey için haklısınız fakat elinizde sayılar ve dizelerden oluşan uzun ve karışık bir liste olduğunu düşünün.

Eğer bu listenin içinden sadece sayıları ayıklamak isterseniz for döngüsünün içinde listenin tüm elemanlarını tek tek gezerek if yapısıyla sadece sayıları ayrı bir yerde toplayabilirsiniz.

Henüz if-else yapısını ve fonksiyonları bilmiyorsanız bu yapıya yalnızca göz atmanızı ve incelemenizi tavsiye ediyoruz.

karisik_liste = ["Ayşe", 3, "Kod", 5, "İngilizce", 10, "Not"]
sayi_listesi = []

for i in karisik_liste:
	if type(i) == int:
		sayi_listesi.append(i)

print(sayi_listesi)

Python listeye eleman ekleme rehberimizde append metoduna ve nasıl kullanıldığına değinmiştik.

Python Değişken Değiştirme

Python’da değişken tipini ve değerini değiştirmeniz mümkündür. Değişken değerini değiştirmek için tek yapmanız gereken aynı değişken ismini farklı bir değerle tekrar tanımlamaktır. Programınızın devamında değişkenin değeri yeni tanımladığınız değere dönüşecektir.

Basit bir örnekle ifade edelim:

ilk_degisken = “Mehmet”
print(ilk_degisken)

ilk_degisken = “Ali”
print(ilk_degisken)

Değişken aynı değişken olmasına rağmen 2 farklı çıktıyla karşılaşırız.

Python’da değişken tipini değiştirmek gereken durumlarla da karşılaşırız. Özellikle integer yani tam sayıları string yani dize haline getirmemiz gereken durumlar karşımıza çıkabilir. 

Bunun için değişkenimizi str(degisken) yazmamız gerekir. Değişkenimiz bir dize haline gelir.

Python Global Değişken – Lokal Değişken Nedir? Farkları Nelerdir?

Birçok yazılım dilinde olduğu gibi Python’da da değişkenler global ve lokal olarak ikiye ayrılır. Lokal değişkenler yazılımda ilk kez fonksiyonların içinde tanımlanan değişkenlere denir. Bu değişkenleri fonksiyonların dışında çağıramazsınız. Değişkeni fonksiyon dışında çağırdığınızda hata mesajıyla karşılaşırsınız. 

Global değişkenler herhangi bir fonksiyondan bağımsız çalışan programınızın her noktasında tekrar çağırabileceğiniz değişkenlerdir. 

Özetle bir fonksiyon oluşturacaksanız fakat burada kullandığınız değişkene fonksiyonun dışında da ihtiyacınız olacaksa fonksiyonun dışında tanımlamak hata mesajı almanızı önleyecektir.

Python Değişkenler Hakkında Akılda Kalması Gerekenler

Python değişkenler konusuna dair giriş seviyesindeki bilgileri bu yazımızda vermeye çalıştık. Yazımızdaki örnekleri tekrar inceleyerek bilgilerinizi pekiştirebilirsiniz. Maddeler halinde aklınızda kalması gereken 4 maddeyi de aşağıda listeledik.

• Python’da değişken tanımlarken veri tipini önceden belirtmek gerekmez.
• En çok kullanılan değişken tiplerinden olan string için metni çift tırnak ya da tek tırnak arasına alırız.
• Değişken isimleri özel karakter, boşluk içeremez ve sayıyla başlayamaz.
• Sadece fonksiyon içerisinde tanımlanan değişkeni fonksiyon dışında çağıramazsınız.